Solvent nedir?
Solvent, geniş kullanım alanlarına sahip sıvı hâlindeki çözücü bir maddedir. Katıyı ve sıvıyı çözerek çözelti oluşmasını sağlar. Doğadaki mallede katı, sıvı ve gaz hâlde bulunur. Solvent çözücü maddesi, çözücü bir madde özelliğinde olduğu için maddelerin çözelti olmasını sağlar. Çözelti oluşmasına neden olan çözücü maddeler, çözünecek madde özelliklerine göre veya gaz hâlinde bulunurlar.
Çözücü olarak en çok bilinen diğer madde ise sudur. Su maddesi, doğal bir çözücüdür ve solventler hem doğal yapıdadır hem de sentetik yapıda olabilir. Sentetik yapıda varolan solventler genel olarak modern endüstri alanında yaygın olarak kullanılmaktadır.
Solventler, özellikeri nedeniyle kaynama noktasına sahiptir. Bu özellikleri nedeniyle bazı şartlar meydana geldiğinde buharlaşma meydana gelmektedir. Çözücü kimyasalların bu durumu insanlara ve çevreye verdiği zarar verdiği için bazı solventlerin kullanımı yasaklanmıştır. Fakat diğer solventlerin de zararlı olduğu anlamına gelmemektedir. Temizlik, boya, parfüm vb. gibi birçok madde içerisinde yer aldığı için kullanımı oldukça yaygındır.
Solvent kimyasalının özellikleri nelerdir?
- Sıvı ve renksizdir.
- Solventlerin kendine özgü kokusu bir vardır.
- Solventler son derece hızlı bir şekilde buharlaşmaktadır.
- Solventler yanıcı bir maddedir.
Solvent içeren ürünler hangileridir?
- Yapıştırıcılar.
- Boya çıkarıcılar.
- Mürekkep çıkarıcılar.
- Yağ giderme ve temizleme maddeleri.
- Boya, vernik, cila ve reçineler.
Solventin kullanım alanları nelerdir?
- Aseton endüstriyel kaplama,
- Kozmetik üretimi,
- Trikloretilen yağ giderme,
- Toluen Endüstriyel kaplama,
- Metilklorit boya sökme işleri,
- Böcek öldürücü ilaç üretimi,
- Perkloro Etilen Kuru Temizleme işleri,
- Elektronik endüstrisinde kaplama işi,
- Cila imalatı,
- Metal parlatma,
- Cam işleme.
Solvent maddesi zararlı mıdır?
- Yoğun miktarda toksik solvente maruz kalınması durumunda deri, göz, ciğerler veya diğer organları tahriş olabilir ve zarar görebilir.
- Soluma veya yanlışlıkla yutulması durumunda meydana gelen mide bulantısı, kusma, baş dönmesi, boğazda yanma hissi, yorgunluk ve hâlsizlik, hızlı veya düzensiz kalp atışı, zor nefes alma gibi belirtilere sebep olabilir. Bazı solventler ise içe çekildiğinde kansere, böbrek veya sinir sistemi bozukluğuna sebep olabilir.
- Solventin göze temas etmesi durumunda gözlerde yanma, kaşınmaya sebep olabilir. Solvent buharına gözlerin uzun süre maruz kalması durumunda geçici görme bozukluğu, sürekli kaşıntı veya kalıcı görme bozuklukuğuna neden olabilir.
İçerisinde solvent olan maddeleri kullanırken dikkat edilmesi gerekenler:
- Kişisel korucuyu araçları kullanılmalıdır.
- Halojen içeren solventli maddelerden kaçınılmalıdır.
- Solvent içermeyen su bazlı ürünlerin kullanımı tercih edilmelidir.
- Yapılan her işlem için ayrı solvent yerine çok amaçlı solvent kullanımı tercih edilmelidir.
- Solventleri ya da solvent içeren ürünler iyi havalandırılan, ferah yerlerde kullanılmalıdır.
- Etiketler üzerinde yer alan tehlike ve güvenlik tavsiyelerine dikkat edilmelidir.
- Cilde bulaşan boya, yağ vb. maddeleri gidermek için kesinlikle kullanılmamalıdır.
- Solvent kullanımı anında herhangi bir yiyecek yenilmemeli ve sigara içilmemelidir.
- Solvent kullanımı öncesinde ve sonrası eller iyice yıkanmalıdır.
